1.Voorwoord

1. Essentie

 Sinds 2006 produceert Theater Finíster (toen nog onder de naam La Loupe) voorstellingen die maatschappelijke thema's combineren met humoristisch absurdisme en horror elementen met een stevige, soms choquerende impact op het publiek.  De voorstellingen brengen verbazing, verwondering of verontwaardiging tot uiting over alledaagse gebeurtenissen en menselijke gedragingen. Iets uit de omgeving, krant of media voedt veelal de nieuwsgierigheid en kan de basis vormen om een bepaald thema, zoals relaties, terrorisme of de zorg, onder de loep te nemen.

Met deze benadering staat Finíster in een bijzondere traditie. In 1897 immers was in Frankrijk de beroemde en geruchtmakende theatergroep Grand Guignol opgericht die zich richtte op levens echte horrorshows. Hun stukken lieten zien wat zich afspeelde in de arme onderlaag van de samenleving, maar het was vooral de rijke bovenlaag die kwam smullen en griezelen en tegelijkertijd  wat kon leren over hoe zij zelf omging met de bevolking. De horror in hun voorstellingen was zo echt dat toeschouwers met bosjes flauw vielen. Grand Guignol bleef lang populair totdat de verschrikkingen van de tweede wereldoorlog het genre minder aantrekkelijk maakte. Het doek viel voor Grand Guignol definitief in 1962.

Theater Finíster pakt de draad weer op. Alleen overgieten wij de horror met een flinke saus van absurdisme en slapstick. Wat niet weg neemt dat sommige horrorelementen in de voorstellingen het publiek doen opspringen. En dit alles met als doel het publiek iets over zijn eigen duistere kant en handelen te leren.

Door gebruik te maken van absurde humor en horror ontstaan voorstellingen die de verbeeldingskracht van het publiek prikkelen en de beschouwer op een andere manier naar de dagelijkse realiteit laat kijken; geen enkele toeschouwer zal na de voorstelling zijn oude patroon kunnen volgen. In ieder geval zal de toeschouwer daar goed over nadenken.

• Ondernemerschap

Sinds de start eind 2005 heeft Theater Finíster  ondernemerschap ontwikkeld en zich grotendeels zelfstandig (met slechts kleine subsidiebijdragen) opgewerkt naar het professionele niveau waar zij nu staat.

Juist in deze jaren, met name in 2011, vond er een culturele kaalslag plaats en zei een minister zelfs dat de kunstenaar liefst zijn hand ophoudt bij de overheid en niet snapt hoe je zelf de broek kunt ophouden. Dit ging er bij het grote publiek van Nederland in als koek: liever daar plukken dan in het eigen tuintje.  Dat de feiten anders liggen dan het toenmalige kabinet suggereerde is nu wel duidelijk. Minder dan 15% van het Nederlandse podiumkunstenaanbod is gesubsidieerd, de rest is commercieel, zelf verdienend aanbod.

Reeds  sinds de jaren ’80 moet er naast subsidie door de kunstenaar ook een bepaald percentage aan eigen inkomsten behaald worden. De slogan * ”de kunstenaar als ondernemer” is ons de afgelopen jaren om de oren gevlogen. Omdat alle aandacht naar het ondernemerschap en de zelfvoorziening in het onderhoud gaat, dreigt de situatie te ontstaan dat de kunstenaar zijn eigenlijke werk er maar bij moet doen.

In deze tijd heeft Theater Finíster zichzelf juist altijd gezien als organisatie die zelf de broek ophoudt met bescheiden aanvulling van de fondsen.

• Maatschappelijk verband

Gegeven het maatschappelijke engagement is Theater Finíster zeer gedreven om producten voor het voetlicht te krijgen.   Om de bekendheid van Theater Finíster te vergroten en het publiek aan zich te binden, stelt het zich ten doel dat er zeker twee voorstellingen per jaar op festivals of in theaters worden gespeeld.

* Uit ‘Nederland na de Bijl’ van Robbert van Heuven (theaterjournalist voor ‘Trouw’ en podiumtijdschrift ‘TM’)

2.  Doelstelling en Focus

In 2005 heeft Jean Voormeer samen met Martin Vernooij Theater Finíster opgericht om voor de stukken van Jean Voormeer een podium te bieden en horror in theater verder te ontwikkelen.

1. Doelstelling:

Theater Finíster stelt zich ten doel het produceren en uitvoeren van absurdistische horrortheatervoorstellingen in het algemeen, waarbij verschillende kunstdisciplines worden geïntegreerd, zoals beweging, zang, muziek en audiovisueel.

Theater Finíster heeft in 2018 een doorstart gemaakt en zich verder vormgegeven als professionele theater stichting,  gevestigd in Amsterdam. De stichting initieert en faciliteert de ontwikkeling en uitvoering van theatervoorstellingen met deze kenmerken. Elke productie wordt op projectbasis gerealiseerd.

In 2006 was al begonnen met het op de planken brengen van horrortheater nadat er tevergeefs was gezocht naar groepen die dit in Nederland ook doen. Na de eerste voorstelling "Turbulent" wilde Jean Voormeer zich verder ontwikkelen en heeft daartoe onder meer een regieopleiding gevolgd. Daar heeft hij verder gebouwd aan horror op het podium, verweven met absurditeit en maatschappelijk thema's. Theater Finíster trad in deze jaren (tot 2015) niet naar buiten en ook nu zijn er geen andere groepen/makers die de horror op het podium brengen zoals wij dat doen

• Focus gebied

Theater Finíster is één van de weinige in Nederland die absurdisme met horror vermengt in theatervorm.
Horror in theater is duidelijk een onderbelichte vorm in het circuit.

Theater Finíster wil dit juist verder uitbreiden en tevens uitzoeken in hoeverre horror werkt op het podium. Zelfs wil het de voorstellingen versterken met geuren en surroundgeluid, om een totaal beleving van theater te creëren. Verder wil het kijken of voorstellingen op locatie gemaakt kunnen worden en is er bijvoorbeeld het idee om een voorstelling te maken over de laatste minuten van Anne Frank, waarbij het publiek een onderdeel wordt van de deportatie uit het huis.

• Verder over Theater Finíster en horror

Inspiratie voor haar voorstellingen haalt Theater Finíster uit het dagelijks leven van haar medewerkers en uit wat er speelt in de samenleving of de media.
Doordat er wordt gewerkt met herkenbare situaties vermengd met  horror zijn de meeste voorstellingen geschikt voor een publiek van 12 jaar en ouder. Maar ook publiek dat graag naar horrorfilms gaat willen we aan ons binden. Theater Finíster  speelt  vooral op festivals en in theaters binnen Nederland.

Theater Finíster schept door het absurdisme te vermengen met horror bijzondere werelden
waarin er veel ruimte wordt overgelaten voor de eigen verbeelding van de toeschouwer. Dit wordt versterkt doordat Theater Finíster nauwelijks tot geen decor gebuikt  waardoor iedere kijker zijn/haar eigen omgeving creëert. Theater Finíster  benadert thema’s en situaties vaak vanuit de duistere kant van de mens, om zo de blinde vlek weer zichtbaar te maken, waardoor zowel jongeren als volwassenen zich herkennen in de wereld van Theater Finíster. Hierdoor komt bij de toeschouwer een nieuwe bewustwording van zichzelf en omgeving tot stand.

Theater Finíster wil ook andere theatermakers, die horror op het podium willen zetten, begeleiden en cursussen geven. Want horrortheater is meer dan alleen maar lekker griezelen. Het grijpt je namelijk bij de strot en laat je in verwarring achter, waardoor je in een grijsgebied terechtkomt en jezelf weer opnieuw kan uitvinden. Maar horrortheater vraagt ook om het durven inzetten en aangaan van je diepste angsten als toneelspeler. Als je toneel speelt stel je je kwetsbaar op, je laat jezelf zien aan je medespelers en/of het publiek. We zijn als mens gewend om vooral onze angsten te onderdrukken, en daarmee ook onze doodsangst. Als we al onze angsten kunnen accepteren en loslaten worden we veel creatievere wezens.

Theater Finíster voelt zich gesteund door de Vlaamse filosoof Dimitri Goosens, die heeft onderzocht wat horror in films, boeken en theater teweeg brengt bij het publiek en hoe de symboliek er van werkt, en gaat zich hierin nog verder verdiepen.

Zie ook de link op youtube: https://www.youtube.com/watch?v=J7UyU0oEP8M

3. Pofessionalisering

In 2018 is Theater Finíster een stichting geworden met een vast bestuur, dat de centrale doelstelling bewaakt en het realiseren ervan met raad en daad ondersteunt.

Theater Finíster is een stichting zonder winstoogmerk, waarin de kosten zo laag mogelijk worden gehouden. Ook het professionele bestuur zet zich onbezoldigd in voor de stichting. Opbrengsten worden aangewend voor nieuwe producties en voor de verdere ontwikkeling van de stichting.
Het bestuur is uitgebreid en vanaf  februari 2018 als volgt samengesteld:

 Voorzitter:      Laurens Schrijvers van Zenden (organisatieadviseur  met (bestuurs-) ervaring o.a. bij gemeentelijke kunstinstellingen, in de zorg en bij het Aidsfonds)

Secretaris:         Sidney Durlacher (Semiprof acteur en lid van toneelvereniging De Schakel)

Penningmeester:   Ben van Leeuwe (Semiprof acteur en lid van toneelvereniging De Schakel)

Ook zakelijk gezien zal Theater Finíster een aantal stappen zetten. Naast het vaste bestuur zal er een productieleider en een zakelijk leider worden aangetrokken, evenals professionals uit het veld met kennis van zaken op terreinen zoals fondsenwerving, financiën en verkoop met een bijbehorend netwerk.
Een aantal fondsen was ons al eerder behulpzaam bij de professionalisering en het vergroten van de kwaliteit. Voor uw beeld noemen wij:
– Stichting Elise Mathilde Fonds (Utrecht) voor het stuk Turbulent (2006) en voor het omschrijven van De Zorg op de Schaal van Richter naar Delirium (2017)
– KF Heinfonds (Utrecht) (2006) voor het stuk Turbulent en de Zorg op de Schaal van Richter. ook zij staan positief tegenover de verbeterslag naar Delirium.
Ondersteuning bij onze ontwikkeling kwam in 2015 en  2017 ook van diverse theaters die ons gratis lieten spelen om toeren te kunnen maken en verder aan onze stukken te kunnen werken.
Zij allen waren ons behulpzaam om onze kwaliteit te vergroten naar een verdere professionalisering.

4. Aanpak en financiering

De stichting Theater Finíster is een kleine organisatie zonder vast personeel of eigen kantoor, en met lage vaste lasten die op dit moment vooral op projectbasis fondsen verwerft en projecten uitvoert. De fondsen die het tot de beschikking heeft zullen ingezet worden om nieuw werk te maken en een breder publiek te bereiken. De opbrengsten zullen deels gebruikt worden voor de verdere professionalisering van de organisatie. De opbrengsten uit verkoop van kaarten en/of voorstellingen wordt gebruikt om de salarissen van de spelers (artistieke kern) mee te betalen. De projectsubsidies die in de komende jaren aangevraagd zullen worden zijn vooral bedoeld voor de ontwikkeling van nieuw werk, nieuwe decors en kostuums en andere kosten die gepaard gaan met een ontwikkeltraject.

De inkomsten van Theater Finíster komen uit verschillende bronnen, van entreegelden van voorstellingen tot subsidies en van sponsors tot giften. Theater Finíster zal vanuit al deze hoeken blijven kijken naar de mogelijkheden om haar activiteiten te financieren.

Activiteiten voor financiering in de komende jaren

• We willen we ons publiek sterker aan ons binden door het oprichten van een vrienden/donateursprogramma. Dit programma bindt het publiek, naast de financiële connectie, door ze meer mee te laten beleven wat er bij Finíster gebeurt. Van een nieuwsbrief tot speciale evenementen voor vrienden.
• Finíster vraagt in 2019 de Culturele ANBI status aan.
• Ook wil Finíster meer samenwerkingsverbanden aangaan met lokale bedrijven die (in natura) de voorstellingen ondersteunen. Ook wordt steeds gezocht naar bedrijven die thematisch bij een voorstelling passen of qua techniek zouden kunnen sponsoren.
• De verkoopprijzen van voorstellingen en de prijs van toegangskaarten zullen steeds worden heroverwogen in nauw overleg met de theaters/festivals en passend binnen de begroting. Hierbij is het van belang inzicht te krijgen in wat het publiek onze voorstellingen waard vindt en daar goed op in te spelen.
• Theater Finíster zal op projectbasis aanvragen doen bij diverse fondsen, de complexiteit van de voorstellingen en de omstandigheden in de culturele sector maken dit onvermijdelijk. Deze fondsen geven een impuls aan het maken van nieuw werk.
• We blijven ook andere mogelijkheden van financiering onderzoeken.

Deze combinatie van activiteiten moet ervoor zorgen dat er voldoende fondsen zijn voor nieuwe projecten maar dat er ook ruimte is in de organisatie om vaste kosten te dekken.
In het geval van opheffing van de stichting wordt het geld dat overblijft besteed aan de ondersteuning van een ander theatergezelschap met ANBI status. Welk gezelschap dit zal zijn zal op dat moment besloten worden.

 Bijlage 1. Biografie Theater Finíster

De artistieke kern van Theater Finíster wordt gevormd door schrijver, regisseur en acteur Jean Voormeer. Voor productie en zakelijk advies wordt hij doorlopend ondersteund door ondernemer Martin Vernooij en op projectbasis door de organisatie Cultuur en Ondernemen. Ook het bestuur is op gepaste afstand betrokken bij de ontwikkeling en realisatie van de beleidsplannen en projecten. Per project wordt naar de juisten mensen en fondsen gezocht.

Sinds 2006 maakt Jean Voormeer voorstellingen die maatschappelijke thema's combineren met humoristisch absurdisme en rauw en grof horrortheater met een stevige, soms choquerende impact op het publiek.  Dit resulteert in voorstellingen waarin hij zijn verbazing, verwondering of verontwaardiging over alledaagse gebeurtenissen en menselijke gedragingen tot uiting brengt. Iets uit zijn omgeving, krant of media vormt veelal de basis voor nieuwsgierigheid om een bepaald thema, zoals relaties, terrorisme of de zorg, onder de

loep te nemen. Door gebruik te maken van absurde humor en horror ontstaan er voorstellingen die de verbeeldingskracht van het publiek prikkelen en de beschouwer op een andere manier naar de dagelijkse realiteit laat kijken; geen enkele toeschouwer zal na de voorstelling zijn oude patroon kunnen volgen of in ieder geval zal de toeschouwer daar goed over nadenken.

In het verleden is gebleken dat de voorstellingen een publiek vanaf  twaalf jaar en ouder aanspreken. Ook het publiek dat graag naar de intelligentere horrorfilms gaat, komt bij Finíster goed aan haar trekken, omdat de horror in de voorstellingen daadwerkelijk aanzet tot nadenken en niet om te vermaken. Zo wordt er in een voorstelling Turbulent een “foute” organisatie letterlijk onthoofd. Of in Verzuurd met Maden, waarin een huwelijk gruwelijk op de klippen loopt door miscommunicatie.

Maar er valt bij Theater Finíster ook veel te lachen. Zo is het gestuntel met fysieke en orale communicatie binnen het huwelijk erg komisch. In Verzuurd met Maden wordt er op een camping erg snel een koffer uitgepakt met campingspullen, vijftig toiletrollen en ook nog een vaas met bloemen, die door de vrouw op een slapstickachtige manier naar de man worden overgegooid terwijl hij een tent opzet.

De toeschouwer wordt niet alleen aangezet tot gruwelen en lachen, maar gaat ook nadenken over alledaagse situaties en (eigen) omgangsvormen en normen en waarden. Zo is er b.v. in de voorstelling De Blonde Terrorist een interactie met het publiek, om te zoeken naar waar we zelf op kleine schaal angst zaaien.

Theater Finíster speelde vooral in kleine theaters maar soms ook op onalledaagse locaties waaronder een voormalig zusterhuis. Op deze plek was er sprake van integratie van onze zorgvoorstelling en de locatie.

 

Bijlage 2. Planning producties

Januari 2019
Verzuurd op festivals in een tent of bos in Nederland.
Opstarten zomertoer festivals De Blonde terrorist en in het najaar Delirium

September 2019
Verkoop Blonde Terrorist en Verzuurd op één avond in het Oostblok theater
Toekomst van Delirium bepalen.

Januari  2020
Contact leggen met het Anne Frank Huis voor een voorstelling in het Anne Frank Huis.

 

Bijlage 3. Begroting en jaarverslag

Jaarrekening 2017:

Inkomsten:                2.000,-                                   Uitgaven:                   1.870,-
Saldo 31-12-2017:          130,-
Totaal:                        2.000,-
Jaarverslag 2017 en eerder.
Theater Finíster heeft van 2007 t/m 2016 geen financiële inkomsten of uitgaven gehad. Alle noodzakelijke uitgaven zijn persoonlijk gedragen door de artistiek leider. In 2005 en 2006 realiseerde Finíster haar eerste voorstelling: Turbulent. Daarna volgde de artistiek leider een opleiding. In 2017 zijn weer financiële projecten opgestart.

Begroting (voor geplande producties) 2018:
Inkomsten                                                                Uitgaven

Delirium
Publieksinkomsten   25.650,-                                 Ontwikkelkosten       48.896,-
Eigen inbreng              3.850,-                                 Uitvoeringen             37.462,-
Subsidies                   61.000,-                                 Overhead/buro         4.142,-
Totaal                                                   90.500,-                                                                    90.500,-

Blonde Terrorist
Publieksinkomsten   17.700,-                                 Ontwikkelkosten       23.108,-
Eigen inbreng            10.000,-                                Uitvoeringen             20.234,-
Subsidies                   17.500,-                                 Overhead/buro          1.858,-
Totaal                                                   45.200,-                                                                    45.200,-

TOTAAL 2108:                                  135.700,-                                                                  135.700,-

De inkomsten van Theater Finíster komen uit verschillende bronnen, van entreegelden van voorstellingen tot subsidies en van sponsors tot giften. Theater Finíster zal vanuit al deze hoeken blijven kijken naar de mogelijkheden om haar activiteiten te financieren.

 

Bijlage 4. Contactgegevens

Statutaire naam: Stichting Finíster

Kamer van Koophandel te Amsterdam 30202926

Aaf Bouberstraat 4, 1065 LS Amsterdam

Bankgegevens:          NL24SNSB0957143346

 

Bijlage 5. Statuten

De statuten van Stichting Theater Finíster zijn in 2005 opgesteld en inmiddels met wijzigingen gedeponeerd bij KvK Amsterdam. KvK-Nummer: 30202926